PC World Interactive 2/PC World Interactive 2 - Eylül 1997.iso/pcworld/eskisay/tem96/pusula.txt

Text File | 1995-05-01 | 8KB | 82 lines

S²radan bir insan olarak bir T²p kongresine kat²lsayd²n²z, doktor reτetelerinin o anla■²lmaz diliyle ÷rⁿlⁿ konu■malardan
muhtemelen pek bir ■ey anlamayacakt²n²z. T²pk², hekimler iτin yay²mlanan T
²p dergilerini kar²■t²r²rken, alelacayip cⁿmlelerden ufac²k anlamlar τ²karabilmek iτin harcad²≡²n²z τaban²n τo≡u zaman
sonuτsuz kalmas² gibi...
Her mesle≡in, her disiplinin kendine ÷zgⁿ bir dilinin, terminolojisinin ve s÷zcⁿk da≡ar²n²n olmas² do≡ald²r. Hele s÷z konusu
alan, bilgisayar endⁿstrisi kadar bⁿyⁿk bir h²zla geli■iyor, τok farkl² disiplinlere ' bula■²yor' ve gⁿndelik hayata fⁿtursuzca
giriveriyorsa.
Muayene olduktan sonra, reτetenize bakmak zahmetine bile katlanmaks²z²n eczaneye gidersiniz, t²bb²n τetrefil dilini anlaman²z
beklenmiyordur. Gelgelelim, art²k ' Bilgisayarca' olarak adland²r²labilecek yeni bir dil her yerde konu■uluyor, yaz²l²yor ve bir
hastan²n t²ptan anlamas² beklenmezken, bilgisayar ' kullan²c²'lar²n²n bu
 yeni dili hatmetmi■ olmalar² bekleniyor. S²radan bir PC sat²n almaya kalkmak bile, 386, 486, DOS, RAM gibi terimlerden
ba■layarak ' Bilgisayarca'n²n iτine dalmay² gerektiriyor.
Eskiden pek rahatt²k, τok de≡il on y²l kadar ÷nce. Bilgisayar terimleri o zaman da pek boldu ve her disiplinin kendi iτinde
konu■ulan o a≡dal² dil o zaman da i■liyordu. ▌■liyordu ama, Bilgisayarca sadece ' bilgisayarc²'lara aitti hiτ olmazsa! 1980'lerin
ba■²ndan itibaren bilgi-i■lem endⁿstrisindeki patlama, ÷zellikle de ki■is
el bilgisayarlar²n ortaya τ²k²p evlerin en sakin k÷■elerini bile istila edivermeleri, Bilgisayarcay² hepimizin diline dolad².
Bugⁿn gidip -Tⁿrkτe ya da ▌ngilizce- bir bilgisayar dergisi al²n. Pek τo≡u bilgisayar dⁿnyas²na ad²m atmak isteyenler iτin
yay²mlanan bu dergilerdeki yaz²lar² kolay kolay anlayamad²≡²n²z² g÷receksiniz. ' RAM bellek' (RAM: Rastgele Eri■imli bellek)
ya da ' DOS i■letim sistemi' (DOS: Disk ▌■letim Sistemi) gibi ifadeler kull
anman²n, ' yang²n yan²yor'a benzer gereksiz tekrarlar iτerdi≡ini; MIPS'in (Millions of Instructions Per Second; her saniyede
i■lenen milyon komut) MIP diye bir ■eyin τo≡ulu olmad²≡²n², asl²nda MIP diye bir ■eyin olmad²≡²n² bilmek, τok da fazla ■ey
ifade etmiyor. ' Ak²c²' bir Bilgisayarcan²z varsa bile, sadece 5-6 ay bu k
onuda bir ■eyler okumamak, bilgisayar dergilerini sizin iτin ╟ince yaz²lm²■ tefrikalara d÷nⁿ■tⁿrebilir...
╟ⁿnkⁿ her gⁿn, yeni terimler, daha da k÷tⁿsⁿ yeni k²saltmalar ekleniyor ' Bilgisayarca'n²n da≡arc²≡²na. Kavram, model, standart
ve teknik bollu≡u, gⁿnbegⁿn yeni terimlerin ortaya τ²kmas²na, eskilerinin birazc²k geri planda kalmas²na, yenilerinden de
s²fatlar, fiiller tⁿretilmesine yol aτ²yor.
Bir fikir verebilmek iτin, sadece PC WORLD/Tⁿrkiye ve Computerworld dergilerinin birer say²s²n² rastgele τevirerek, ■u k²saltmalar listesini
elde ettim (tekrar olmas²n diye s²ralamak gerekti): ANSI, API, ASCII, BBS, BIOS, CAD, CAM, CASE, CPM, CPU, DAL, DBMS, DDE, DOS,
dRAM, EBCDIC, EGA, EISA, EPROM, ESA, GIGO, GUI, ISDN, LAN, MIDI, MIPS,
 MIS, MPP, OLE, OOPS, PDA, PERT, PIM, RAM, ROM, SCSI, SNA, SQL, TSR, VGA, VLSI, VSAM, WOSA, WYSIWYG, X.25...
Bu liste, b÷yle uzay²p gider. Dergiler DBMS'lerdeki (Data Base Management System) sorunlardan, yeni geli■tirilen PIM'lerden (Personal
Information Manager), OLE tekni≡inden (Object Linking-Embedding), MIS y÷neticilerinin (Management Information System)
sorumluluklar²ndan, de≡i■ik CAD (Computer Aided Design) yaz²l²mlar²ndan bahsedip dur
ur, siz de sat²r sat²r bulmaca τ÷zmeye τabalars²n²z!
Yay²nc² olarak, bu tⁿr zorluklar² hafifletmek iτin pek τok ÷nlem alsan²z da, metinlere Tⁿrkτesi ve ▌ngilizcesiyle bol bol
aτ²klama ekleseniz de, Bilgisayarcan²n a≡dal² yap²s²n² de≡i■tiremiyorsunuz. ╟ⁿnkⁿ beri yanda da, bu terimlerle yat²p yukar²daki
k²saltmalarla kalkan ve giderek s²n²rlar² geni■leyen bir cemaat var.
Tahmin edilece≡i gibi, sorun sadece Tⁿrkτeye ÷zgⁿ de de≡il: The New Hacker's Dictionary'de bu tⁿrden k²saltmalar YABA
k²saltmas²yla tan²mlan²yor (Yet Another Bloody Acronym). Tⁿrkτeye τevirmeye τal²■al²m: ▌BBAK! (▌■te Bir Ba■ka Acayip
K²saltma!)
Biliyorsunuz, Tⁿrkτe konu■an, yazan insanlar olarak, bizler ba■ka problemlerden de muzdaribiz. Bilgisayarcan²n iτine do≡du≡u
▌ngilizcede bile yeterince terim kar²■²kl²≡² ve anla■²lmazl²k hⁿkⁿm sⁿrerken, bu terimleri Tⁿrkτeye τevirmek, anla■²l²rl²≡²
korumak τok gⁿτ. YABA'lar konusunda zaten yapacak bir ■eyiniz yok
,    bir terimi Tⁿrkτeye τevirdi≡inizde ise, τo≡unlukla ▌ngilizcesi daha τok ki■i taraf²ndan bilindi≡inden, anla■²lmazl²kla
suτlanabiliyorsunuz.
Bir de, ▌ngilizce terime Tⁿrkτe kar■²l²k ÷nermenin, ⁿzerinde titizlikle durulmas² gereken ba■ka noktalar² var. Her ne kadar '
Bilgisayarca' olsa da, s÷zcⁿk Tⁿrkτeye oturmal², ' i■lek' olmal² ki, kullan²labilsin. ╓rne≡in, uzun bir sⁿredir ' fuzzy logic'  iτin '
bulan²k mant²k'  kar■²l²≡²n² kullan²yorduk, dolay²s²
yla da ' fuzzification'  yerine ' bulan²kla■t²rma' , ' non-fuzzy set'  yerine de ' bulan²k olmayan kⁿme' ...
Sonra τevirmen Ru■en Sezer'in Fuzzy Logic yerine Puslu Mant²k terimini kulland²≡²n² ÷≡rendim. ╟ok daha uygun bir kar■²l²k
bu; τⁿnkⁿ pussuz kⁿme, puslula■t²rma, pussuzla■t²rma... gibi tⁿretmeler iτin Tⁿrkτede τok daha i■lek τ÷zⁿmler sunuyor. Bir
sⁿre sonra ' bulan²k' teriminin unutulup ' puslu'nun yerle■ece≡ine
de eminim. Bilgisayar s÷zcⁿ≡ⁿnⁿn kendisi ayn² evrelerden geτti, Bilgisayarca gibi yeni bir uydurmaya bile izin verebildi≡i iτin
bu kadar ba■ar²l² oldu.
Baz² terimler de var ki, Tⁿrkτesini aramak faydas²z. Bizim ' yaz²l²m' ve ' donan²m' τiftiyle kar■²lad²≡²m²z ' hardware' ile '
software' s÷zcⁿkleri, gⁿnⁿmⁿzde boyuna yeni s÷zcⁿk do≡uruyorlar: Shareware, Freeware, Helpware, Groupware, Helpware,
Senseware, Netware... Asl²nda yaz²l²m ya da donan²m kategorisine e■de≡er o
lamayacak alanlara konan bu isimler, Bilgisayarcan²n τocukluk hastal²≡² yⁿzⁿnden ⁿreyip duruyor.
Bilgi-i■lem teknolojisi, muazzam bir h²zla yay²l²yor ve geli■iyor, bu do≡ru. Unutulmamas² gereken bir ba■ka ■ey de, bu
endⁿstrinin henⁿz emekleme τa≡²nda oldu≡u. Pek τok yenilik, tantanal² bir ■ekilde ortaya at²l²yor, deneniyor, sonra yerle■iyor ya
da unutuluyor. Bu arada, ÷teden beri ' ergonomi' ad²yla an²lan bir alan, '
senseware' ismini al²p abart²labiliyor!
╓rne≡in bir otomotiv endⁿstrisine k²yasla henⁿz yolun ba■²nda olan bilgisayar endⁿstrisi, oturmu■, belli standartlara eri■mi■ de≡il henⁿz. Dilsel kar²■²kl²klar²n en ÷nemli sebeplerinden birini, burada aramak gerekiyor.
Tabii, bilgisayar alan²nda yay²n faaliyeti yⁿrⁿten herkese (÷zellikle dergi ve kitap yay²nlayanlara), yaz²l²mlar² Tⁿrkτele■tiren
τeviri gruplar²na dⁿ■en ciddi bir sorumluluk pay² var. Hocam²z Ayd²n K÷ksal taraf²ndan ki■isel olarak, Tⁿrkiye Bili■im
Derne≡i'nce de kurumsal olarak ba■lat²lan Tⁿrkτe terim geli■tirme, Bil
gisayarca'y² Tⁿrkτele■tirme τabalar²n²n da yo≡un olarak devam ettirilmesi gerekiyor.
Ben, bir sⁿre iτinde Bilgisayarca ad²n² verdi≡imiz bu korkutucu literatⁿrⁿn, konu■tu≡umuz diller iτinde eriyip gidece≡ine
inan²yorum. Kullan²m s²ras²nda, bilgisayar ba■²nda iken, yani ya■arken, pek τok ifade, deyi■, terim, s÷zcⁿk dilimize girip
yerle■ecek; dergiye telefon edip ' Makineye bi format att²m...'  cⁿmlesiyle ba╓
_layarak teknik sorular soran 13-14 ya■²ndaki merakl²lar ÷rne≡inde oldu≡u gibi... Bir dolu k²saltma, terim ve kavram²,
bilgisayar endⁿstrisinin kendisi, olgunla■t²kτa, safra olarak atacak. Tabii, geriye her zaman, hekimlerin kendi iτ tart²■malar²nda
kulland²klar²na benzer anla■²lmaz bir dil kalacakt²r, ama onu da b²rakal²m,
meslekten bilgisayarc²lar dⁿ■ⁿnsⁿn.
Daha 10-15 y²l ÷ncesine kadar, bilgisayar ile τal²■mak, mⁿhendis olmay² -en az²ndan mⁿhendis gibi dⁿ■ⁿnmeyi- gerektiriyordu. Allaha ■ⁿkⁿr, bu gⁿnlerde bilgisayar kullanmak iτin bilgisayarc² olmak gerekmiyor art²k.
Bilgisayar kullanmak iτin, Bilgisayarca bilmenin de gerekmeyece≡i gⁿnleri bekleyelim. Beklerken de s÷zlⁿkleri kar²■t²rmaktan,
k²saltmalarla bo≡u■maktan, terimleri Tⁿrkτe dile getirmeye τal²■maktan geri durmayal²m. Bilgisayar kullanamayan, bilgisayar
mant²≡²n² ÷≡renmekte gⁿτlⁿk τeken insanlar²n ÷nⁿnde, bir de dil engeli bulunmamal².
[e-mail]